ĐIỀU TRỊ THOÁI HOÁ KHỚP

1 – Nguyên tắc điều trị:

Bao gồm: chăm sóc liên tục, cá nhân hoá điều trị, lấy bệnh nhân làm trung tâm, quyết định điều trị cần dựa trên chứng cứ tốt nhất hiện hành, ưu tiên cho sự an toàn của bệnh nhân. Điều trị có thể được tối ưu hoá bằng tự giáo dục, thiết lập mục tiêu điều trị và theo dõi định kỳ.

Quản lý thoái hoá khớp (OA) cần bao gồm đánh giá toàn diện tình trạng cũng như nhu cầu của bệnh nhân. Bệnh nhân cần biết được tất cả thông tin về bệnh cũng như lợi ích và tác dụng phụ của các biện pháp điều trị và sẽ là người ra quyết định chọn biện pháp, vì điều này sẽ giúp cải thiện độ tuân thủ điều trị, vốn dĩ rất thấp ở bệnh nhân OA.

2 – Mục tiêu điều trị:

Nhằm giảm đau, tối ưu chức năng vận động và phục hồi tổn thương khớp có thể. Trong điều kiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, mục tiêu chính hiện nay vẫn là tác động vào các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được. Do tác dụng kém của sử dụng các biện pháp điều trị riêng lẽ, sự kết hợp các phương pháp trị liệu thường được sử dụng trong thực tế lâm sàng và nên ưu tiên các biện pháp an toàn.

3 – Các biện pháp không dùng thuốc:

3.1 – Vật lý trị liệu, vận động: có hiệu quả giảm đau, cải thiện chức năng vận động tương đương NSAIDs. Aerobic kết hợp tập tăng cường giúp khắc phục các loại tổn thương cấu trúc do OA. Tuy nhiên, chọn lựa hình thức tập và cường độ tập cần được cá nhân hoá, thiết kế riêng cho từng người.

3.2 – Giảm cân: ở người thừa cân/béo phì, giảm  ≥ 10% trọng lượng cơ thể giúp giảm 50% điểm đau OA khớp gối sau 18 tháng kết hợp chế độ ăn kiếng và tập vận động. Giảm cân có lợi cho OA ở tất cả các vị trí gối, hông, bàn tay.

3.3 – Dụng cụ hỗ trợ: gậy chống và nẹp gối dùng không liên tục giúp giảm đau cho bệnh nhân OA gối. Nẹp ngón tay được khuyến nghị đặc biệt cho bệnh nhân OA khớp nền ngón 1 bàn tay.

4 – Các biện pháp dùng thuốc:

4.1 – NSAIDs: cho những bệnh nhân tổn thương một hoặc vài khớp, đặc biệt khớp gối và/hoặc khớp bàn tay.

NSAIDs dạng uống sẽ chỉ định cho bệnh nhân OA tổn thương nhiều khớp và/hoặc khớp hông. Dùng liều thấp nhất có thể để kiểm soát đau và luôn kiểm tra tác dụng phụ của thuốc trên đường tiêu hoá, tim mạch và thận.

4.2 – Duloxetine: chỉ định cho các trường hợp OA nhiều khớp, có bệnh đi kèm làm chống chỉ định NSAIDs uống và các trường hợp OA không đáp ứng với các biện pháp khác.

5 – Các biện pháp chích khớp:

  • Glucocorticoid chích khớp: có ích trong trường hợp OA khớp gối đang viêm cấp. Tuy nhiên, không sử dụng tiêm khớp định kỳ, do bằng chứng cho thấy thuốc có thể làm tổn thương sụn hyalin và góp phần thúc đẩy tiến triển OA.
  • Hyaluronic acid chích khớp: phần lớn chứng cứ cho thấy biện pháp này chỉ có ưu thế thấp so với giả dược.

6 – Phẫu thuật

  • Thay khớp: được chỉ định khi bệnh nhân có tình trạng OA khớp gối/hông tiến triển và không đáp ứng giảm đau với tất cả các biện pháp điều trị bảo tồn, thay khớp toàn phần cho thấy hiệu quả tốt hơn so với thay khớp bán phần. Yếu tố tiên lượng cho đau duy trì sau phẫu thuật bao gồm mức độ đau trước phẫu thuật, sự hiện diện các bệnh đi kèm, trầm cảm và tổn thương nhiều khớp.
  • Nội soi khớp: bao gồm cắt lọc sụn chêm, loại mảnh sụn vỡ, rửa dịch khớp đều không có lợi ích lâm sàng so với điều trị bảo tồn hoặc thay khớp.

Tài liệu tham khảo: Bài giảng thận – nội tiết – cơ xương khớp – Trường đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch 

Bài viết cùng chủ đề