Trong thai kỳ, việc bổ sung sắt và canxi đóng vai trò vô cùng quan trọng để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và bảo vệ sức khỏe của mẹ bầu. Vậy bầu mấy tháng thì uống sắt và canxi để đạt hiệu quả tối ưu? Liều lượng và cách sử dụng như thế nào là phù hợp? Hãy cùng Nafarma tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để đảm bảo mẹ bầu có một chế độ dinh dưỡng đúng cách, giúp thai kỳ diễn ra suôn sẻ và an toàn.

Có bầu mấy tháng thì uống sắt và canxi?

Thai phụ nên bổ sung sắt và canxi từ những tháng đầu của thai kỳ. Thời điểm tốt nhất để bổ sung sắt chính là trước khi chị em dự định có thai từ 1-3 tháng. Điều này sẽ giúp cho cơ thể dự trữ được một lượng sắt cần thiết nhất định giúp hành trình mang thai được diễn ra dễ dàng và suôn sẻ, thai nhi có thể có đủ lượng sắt để hình thành và phát triển các cấu trúc cơ thể trong những tháng đầu của thai kỳ.

Đối với hàm lượng canxi, mẹ bầu có thể bổ sung ngay sau khi mang thai bằng các loại thức ăn giàu canxi như phô mai, sữa chua, các loại hạt, các loại đậu, cá mòi và cá hồi,… cũng như sử dụng các loại thực phẩm chức năng cung cấp thêm canxi. Cung cấp đầy đủ canxi sẽ giúp cho mẹ khỏe, quá trình hình thành xương của bé diễn ra thuận lợi hơn.

Vai trò của sắt canxi trong thai kỳ

Trong thai kỳ, cơ thể mẹ bầu cần rất nhiều các khoáng chất và chất dinh dưỡng để để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi cũng như duy trì sức khỏe của mẹ. Trong đó, sắt và canxi rất quan trọng, không chỉ hỗ trợ giúp mẹ có đủ sức khỏe để nuôi dưỡng thai nhi mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển xương, cơ bắp, và hệ thần kinh của bé. Bổ sung đủ các dưỡng chất này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh và các biến chứng trong thai kỳ.

      1. Sắt

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 41.8% phụ nữ mang thai bị thiếu máu trên toàn cầu, và ít nhất một nửa trong số này là do thiếu sắt. Nguyên nhân còn lại có thể liên quan đến thiếu hụt các vi chất khác như acid folic, vitamin B12, vitamin A, hoặc do viêm mãn tính và nhiễm ký sinh trùng​. Vai trò của sắt trong thai kỳ có thể kể đến bao gồm: ⁽¹⁾

• Tạo ra huyết sắc tố Hemoglobin và tế bào máu
• Hỗ trợ cho thai nhi phát triển khỏe mạnh
• Tăng cường hệ miễn dịch
• Giảm nguy cơ sinh non

     2. Canxi

Tương tự như sắt, canxi cũng là thành phần quan trọng, không thể thiếu trong thai kỳ. Khoáng chất này không chỉ là thành phần chính cấu tạo nên hệ xương và răng cho thai nhi mà còn giúp thai phụ ngăn ngừa tình trạng loãng xương; hỗ trợ điều chỉnh nhịp tim, giữ cho tim mạch hoạt động bình thường; hỗ trợ quá trình đông máu, làm giảm nguy cơ chảy máu sau sinh, giảm nguy cơ tiền sản giật. ⁽²⁾

Thai phụ cần bao nhiêu canxi và sắt mỗi ngày?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, khi mang thai thai phụ cần bổ sung đầy đủ canxi và sắt mỗi ngày nhằm ổn định sức khỏe của mẹ bầu đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của thai nhi.

Theo đó, mỗi ngày mẹ cần cung cấp đủ 27 miligam sắt và khoảng 1.300 miligam canxi (đối với thai phụ dưới 19 tuổi) hoặc 1.000 miligam (đối với thai phụ từ 19 tuổi trở lên).

Có thể bổ sung đầy đủ sắt và canxi qua chế độ ăn uống không?

Sắt và canxi tồn tại trong động, thực vật và các loại thực phẩm với số lượng khác nhau. Vì thế, thai phụ hoàn toàn có thể bổ sung đầy đủ sắt và canxi thông qua chế độ ăn uống nếu biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp và xây dựng thực đơn ăn uống cân bằng, hợp lý mỗi ngày. ⁽³⁾

Khi nào cần sử dụng viên uống bổ sung?

Sử dụng viên uống sắt và canxi trong thai kỳ là điều cần thiết, giữ vai trò thiết yếu bảo vệ sức khỏe mẹ và bé trong thời kỳ mang thai. Nhu cầu sử dụng sắt của mẹ và bé không ngừng tăng cao, nhất là vào 3 tháng cuối của thai kỳ, khi lượng máu trong cơ thể của mẹ được tăng nhiều để hỗ trợ quá trình phát triển của bào thai. Do đó, bác sĩ khuyến nghị thai phụ nên sử dụng viên uống bổ sung sắt từ khi dự định có thai (khoảng 1-3 tháng trước khi có thai) cho đến ít nhất một tháng sau sinh.

Canxi cần thiết cho sự phát triển xương, răng, cơ bắp và hệ thần kinh của thai nhi. Vì thế, nếu chế độ ăn uống không thể đáp ứng đủ lượng canxi cần thiết, bác sĩ khuyến cáo thai phụ nên sử dụng thực phẩm bổ sung canxi trong suốt thai kỳ để duy trì lượng canxi ổn định và đầy đủ cho mẹ và bé. Tuy nhiên, trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung, thai phụ nên tham vấn ý kiến của bác sĩ về liều lượng, cách thức sử dụng,… để đảm bảo an toàn, cung cấp được đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng không gây nên tác dụng phụ cho cả mẹ và bé.

Lưu ý khi bổ sung sắt và canxi khi mang thai

Khi bổ sung sắt và canxi trong thời kỳ mang thai, thai phụ cần lưu ý một số điểm quan trọng sau: ⁽⁴⁾

1. Bổ sung sắt

• Tránh dùng sắt cùng thực phẩm cản trở hấp thu: Các loại thực phẩm như sữa, trà, cà phê hoặc những thực phẩm giàu canxi không nên được tiêu thụ cùng lúc với sắt, vì chúng làm giảm khả năng hấp thu vi chất.
• Lựa chọn loại sắt phù hợp: Sắt hữu cơ (như sắt fumarate) thường được ưu tiên hơn vì dễ hấp thu và ít gây tác dụng phụ như táo bón hoặc buồn nôn so với sắt vô cơ.
• Không tự ý tăng hoặc giảm liều sắt: Tuân thủ bổ sung sắt cho bà bầu theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc tự ý điều chỉnh liều lượng có thể dẫn đến bổ sung thiếu hoặc thừa sắt, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như xơ gan, bệnh cơ tim hoặc rối loạn tiêu hóa.
• Theo dõi các tác dụng phụ khi uống sắt: Táo bón, buồn nôn hoặc khó chịu dạ dày là những vấn đề thường gặp khi uống sắt. Nếu mẹ bầu xuất hiện các triệu chứng bất thường như đau bụng dữ dội, nôn mửa hoặc tiêu chảy kéo dài, cần ngừng sử dụng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Khám định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sắt: Việc đi khám định kỳ không chỉ giúp mẹ bầu được tư vấn về liều lượng và loại sắt phù hợp mà còn giúp theo dõi sức khỏe, kiểm tra máu và điều chỉnh chế độ bổ sung vi chất kịp thời khi cần thiết.

2. Bổ sung canxi

• Nên chọn canxi hữu cơ cho bà bầu thay vì lựa chọn vô cơ: Canxi hữu cơ có nguồn gốc từ thực vật, dễ tan, dễ hấp thụ, không gây táo bón khi mang thai, giảm khả năng gây sỏi thận, cực kỳ tốt cho mẹ bầu cũng như sự phát triển của thai nhi. Ngược lại, canxi vô cơ khi uống vào có thể gây đầy bụng, đi ngoài, tiêu chảy khi mang thai và nhiều vấn đề sức khoẻ khác.
• Cần lưu ý hàm lượng canxi cho bà bầu trong sản phẩm: Cần lựa chọn những sản phẩm canxi cho bà bầu có hàm lượng tiêu chuẩn và phù hợp với nhu cầu bổ sung canxi cho bà bầu. Đồng thời, nghe theo lời khuyên của bác sĩ chuyên môn để biết thêm những thông tin tốt nhất cho sức khoẻ của mẹ và thai nhi.
• Ưu tiên những sản phẩm có dạng bào chế: Nên chọn sản phẩm bổ sung canxi cho bà bầu là dạng viên (được khuyến cáo) và uống với nước lọc. Nên bổ sung canxi cho bà bầu vào buổi sáng để tăng khả năng hấp thu.Canxi có thể chịu ảnh hưởng bởi một số loại thuốc như sắt, thuốc kháng axit chứa canxi,… vì thế khi thai phụ không nên sử dụng các loại thuốc này cùng lúc với nhau.

Nguồn tham khảo:

1. National Academies Press (US). (1990). Iron nutrition during pregnancy. Nutrition During Pregnancy – NCBI Bookshelf. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK235217/
2. Iron and calcium when planning a pregnancy. (n.d.). HSE.ie. https://www2.hse.ie/pregnancy-birth/trying-for-a-baby/food-supplements/iron-calcium/
3. (2024, September 5). Iron and calcium during pregnancy. Web-Pampers-US-EN. https://www.pampers.com/en-us/pregnancy/prenatal-health-and-wellness/article/healthy-diet-how-much-iron-and-calcium-is-too-much
4. Dailey, K. (2023, June 9). Get the Calcium You Need During Pregnancy. WebMD. https://www.webmd.com/baby/get-the-calcium-you-need-during-pregnancy